از ساعت به مدت

رادیو فرهنگ

در قلمرو فرهنگ

سینما با روایت زنانه

نا گفته هایی از سینمای پوران درخشنده به مناسبت سالروز تولد او در فروردین

۱۴۰۲/۰۱/۰۸
|
۱۷:۳۰

پوران درخشنده سال ۱۳۳۰ در كرمانشاه زاده شد. او نخستین فیلم‌ساز زن پس از انقلاب اسلامی است.
وران درخشنده علاوه بر فیلم‌سازی، نویسندگی نیز می‌كند. او در سال ۱۳۳۰ در كرمانشاه زاده شد. فارغ‌التحصیل مدرسه عالی تلویزیون و سینما در سال ۱۳۵۴ است. فعالیتش را به عنوان مستندساز در سازمان صدا و سیما آغاز كرد. «طاعون» نخستین اثر او در این حوزه، درباره طاعون كردستان در سال ۱۳۲۸ بود. یك سال پس از آن نیز مستند «چهارشنبه سوری» را ساخت.

«چشمه‌های آب معدنی راه هراز»، «۶ عروس برای آمنه»، «موسیقی نواحی ایران»، «ببر دره عشق» و «رسول هركول كوچك» از دیگر آثار مستندی است كه تولید كرد. همچنین مستندی با عنوان «شوكران» را از سال‌ ۱۳۶۹ تا ۷۱ ساخت كه در ۱۷ قسمت به اعتیاد در میان زنان، مردان و كودكان پرداخته بود.

پس از انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۶۴ فعالیت خود در حرفه فیلم‌سازی را با فیلم «رابطه» آغاز كرد و برنده دیپلم افتخار اولین دوره جشنواره فیلم جیفونی ایتالیا شد.

دو سال پس از آن نیز «پرنده كوچك خوشبختی» را ساخت كه برای این اثر نیز جوایزی دریافت كرد؛ لوح زرین بهترین فیلم ششمین جشنواره فیلم فجر و مشعل طلایی دومین جشنواره فیلم غیرمتعهدها در كره شمالی از جمله آنها است.

«عبور از غبار»، «زمان از دست رفته»، «عشق بدون مرز»، «شمعی در باد»، «رویای خیس»، «بچه‌های ابدی»، «بیست (تهیه كننده)»، «خواب‌های دنباله‌دار» و «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» از دیگر آثار این هنرمند برجسته سینما است. در میان آثاری كه او تولید كرده است، دغدغه مسائل كودكان و نوجوان بیشتر به چشم می‌خورد.

فیلم «هیس… دخترها فریاد نمی‌زنند» پوران درخشنده در سی و یكمین جشنواره فیلم فجر، بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد. این اثر كه در سال ۱۳۹۱ تولید شد یكی از مهم‌ترین آثار او محسوب می‌شود و با آن تجربه موفقی را برای خود رقم زد. همچنین «زیر سقف دودی» نیز یكی دیگر از آثار مهم او است كه در سال ۱۳۹۵ آن را كارگردانی كرد.

با اینكه او را بیشتر به عنوان كارگردان می‌شناسیم اما در عرصه‌های دیگر مانند تهیه‌كنندگی، نویسندگی، بازیگری و مجری طرح نیز فعالیت داشته است. «زیر سقف دودی»، «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند»، سریال «گلبهار»، «خواب‌های دنباله‌دار»، «بیست»، «بچه‌های ابدی»، «رویای خیس» و «شمعی در باد» برخی از آثار او در حرفه تهیهكنندگی است.

همچنین پوران درخشنده در آثاری مانند «رویای خیس»، «زمان از دست رفته»، «عبور از غبار»، «رابطه» و «زیر سقف دودی» نویسندگی را تجربه كرده است. مهم‌ترین اثر او در حرفه بازیگری، فیلم «خانه آقای حق‌دوست» است.

پوران درخشنده عضو انجمن‌های فیلم‌سازان زن آمریكا (WIF)، كارگردانان مستقل آمریكا (IFP) و مركز بین‌المللی فیلم كودكان و نوجوانان یونسكو (CIFEJ) است.

دهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «جگران» در بخش سینمای جهان، به بررسی و مرور آثار پوران درخشنده كارگردان سینمای ایران پرداخت. این بزرگ‌ترین جشنواره‌ای است كه فیلم‌ها را به ۷۵ كشور جهان برای آشنا كردن مخاطبان جهانی با فیلمسازان مطرح معرفی می‌كند.

سال‌ها فعالیت حرفه‌ای باعث شد تا نشان درجه یك هنری را دریافت كند. همچنین پوران درخشنده از شهریور ماه سال ۱۳۹۴ به عضویت مؤسسه هنرمندان پیشكسوت درآمد.
پوران بعد از فارغ التحصیلی در سال ۱۳۵۴ در سن ۲۴ سالگی در سازمان صدا و سیما شروع به كار كرد و در همان موقع نخستین فیلم خود را به نام ” طاعون” كه موضوعی درباره بیماری طاعون در كردستان را تهیه كرد. سال ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ مستندی درمورد ” چهارشنبه سوری” و ” موسیقی نواحی ایران” را ساخت.
در سال ۱۳۵۹-۱۳۵۸ وی فیلم مستند ” چرخ ها می چرخند” را ساخت كه موضوعی درباره مسائل ركود اقتصادی و تعطیلی كارخانه‌ها به خصوص ایران بود. مستند ” شوكران” ۱۷ قسمتی كه از سال ۱۳۶۹ تا سال ۱۳۷۱ طول كشید كه ۳ قسمت از آن بیشتر پخش نشد.

تا اینكه در سال ۱۳۶۵ نخستین فیلم بلند خود را به نام ” رابطه” كارگردانی و نویسندگی كرد. سال ۱۳۶۶ دومین فیلم بلند خود را به نام ” پرنده كوچك خوشبختی” را ساخت و برای این فیلم جایزه بهترین بازیگر خردسال جشنواره فجر را دریافت نمود و همچنین وی در چند رشته از جمله به عنوان بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین كارگردانی و تدوین و صداگذاری نیز كاندیدا شد ولی موفق به دریافت سیمرغ نشد. سال ۱۳۶۸ فیلم ” عبور از غبار” را نوشت و كارگردانی كرد. در این فیلم بازیگرانی چون خسرو شكیبایی، افسر اسدی، منوچهر آذری، شیوا خنیاگر، حسین محب اهری، ابراهیم آبادی و … حضور داشتند.

از دیگر فیلم های پوران درخشنده در زمینه نویسندگی و كارگردانی می توان به زمان از دست رفته (۱۳۶۸)، شمعی در باد (۱۳۸۲)، خواب های دنباله دار (۱۳۸۸)، هیس دختر ها فریاد نمی زنند (۱۳۹۱)، زیر سقف دودی (۱۳۹۵) و … اشاره نمود.

دسترسی سریع
در قلمرو فرهنگ