در تازه‌ترین قسمت از برنامه «ققنوس» رادیو فرهنگ، دكتر فرزاد قائمی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، درباره نقش ادبیات حماسی در شكل‌گیری و تداوم هویت ملی ایرانیان سخن گفت.
دكتر قائمی در این گفتگو تأكید كرد كه بسیاری از كشورهای جهان، به‌ویژه در قرن بیستم و پس از دو جنگ جهانی، شكل گرفته‌اند و تاریخچه هویتی كوتاهی دارند؛ اما ایران با پیشینه چند هزار ساله خود و حضور مداوم در متون كهن، از جمله اسطوره‌ها و متون حماسی، هویتی عمیق و ریشه‌دار یافته كه از دل تاریخ و فرهنگ برآمده است.
وی با اشاره به شاهنامه فردوسی به‌عنوان شناسنامه ملی ایرانیان، گفت كه این اثر فاخر در مقاطع حساس تاریخی، همچون حمله مغول، توانسته هویت ایرانی را از فروپاشی حفظ كند. به گفته دكتر قائمی، ادبیات حماسی با ایجاد انسجام ملی، در بزنگاه‌های تاریخی و اجتماعی سبب همبستگی و مقاومت ایرانیان در برابر تهدیدهای بیرونی شده است.
او همچنین به خطر نگاه‌های ذات‌گرایانه و افراطی در برخورد با هویت تاریخی اشاره كرد و تأكید نمود كه افتخار به گذشته نباید به غرور و خودشیفتگی جمعی تبدیل شود؛ بلكه باید مسئولیت‌آور و زمینه‌ساز تلاش برای پیشرفت باشد.
در بخش دیگری از گفتگو، دكتر قائمی خاطرنشان كرد كه در زندگی روزمره ممكن است احساس همبستگی ملی كمرنگ شود، اما در بزنگاه‌ها و بحران‌ها، این هویت تاریخی است كه دوباره ملت را گرد هم می‌آورد.
این گفتگو با هدف پرداختن به ابعاد ادبی، تاریخی و جامعه‌شناختی ادبیات حماسی در ایران و تأثیر آن بر پایداری ملت‌ها در برنامه «ققنوس» رادیو فرهنگ پخش شد
